Zofia Pasternak

W miejscowości Stryszów, 50 km od Krakowa, znajduje się Ekocentrum ICPPC – miejsce niepozorne, ale bardzo szczególne. Położone w otoczeniu zieleni, w sadzie, w którym rosną stare odmiany drzew owocowych i mnóstwo kwiatów, składa się z ogrodu oraz kilku budynków, w tym dwóch zbudowanych z gliny i słomy. Miejsce dobrej energii. Tutaj częstują herbatą z mieszaniny ziół uprawianych według kalendarza biodynamicznego we własnym ogródku ziołowym, a do jedzenia podają zdrowe ekologiczne posiłki na bazie produktów pochodzących od lokalnych rolników. Są też i zwierzęta: kot, pies, oraz tradycyjne rasy – kury zielononóżki kuropatwiane, owieczki wrzosówki.

W Ekocentrum kultywuje się tradycje polskiej wsi, ale nie tylko. Jest to przede wszystkim miejsce, w którym technologia współgra z naturą, a tradycja łączy się z nowoczesnością. Znaleźć tu można szereg nowoczesnych rozwiązań: elektrownie fotowoltaiczne, system hybrydowy słońce-wiatr, kolektory słoneczne, oczyszczalnię ścieków, świetliki rurowe, toaletę z segregacją frakcji. I są to nie tylko instalacje pokazowe. Tutaj wszystkie urządzenia pracują, zasilając budynki, oczyszczając ścieki, ogrzewając wodę i pomieszczenia.

Ekocentrum prowadzone jest przez Fundację ICPPC – Międzynarodową Koalicję dla Ochrony Polskiej Wsi.

Oryginalnie Ekocentrum powstało w 2000 roku jako pierwsza w Polsce placówka pokazowa, w której można było zobaczyć w praktyce, jak funkcjonują wybrane rozwiązania technologiczne w zakresie odnawialnych źródeł energii, budownictwa ekologicznego i ochrony wód ? mówi Krzysztof Wietrzny, inicjator i współtwórca projektu. – Oferta centrum skierowana była do szerokiej publiczności, od dzieci i młodzieży szkolnej, po indywidualnych właścicieli domów. Na przestrzeni lat oferta Ekocentrum ewoluowała od ścieżek edukacyjnych i zwiedzania z przewodnikiem do obecnej formuły, w której coraz większy nacisk kładzie się na zajęcia praktyczne, szkolenia i warsztaty.

Czy się sprawdziło? Ekocentrum znane jest w Polsce i zagranicą. Na przestrzeni ponad dekady, odwiedziło je wiele osób, tych mniej i bardziej znanych. W 2002 roku gościł tu następca tronu Wielkiej Brytanii, Książę Karol, w 2009 roku z wizytą przyjechał laureat Oscara, kompozytor Jan A.P. Kaczmarek, a w 2010 roku Ekocentrum zwiedzały finalistki konkursu Miss Supranational 2010.

Oferta wykładów, szkoleń i warsztatów jest bardzo bogata i różnorodna. Największą popularnością cieszą się organizowane cyklicznie warsztaty z fotowoltaiki oraz z budownictwa z gliny i słomy, ale są jeszcze inne ciekawe: podstawy permakultury, wikliniarstwo, rzeźbienie w drewnie, nowoczesne systemy grzewcze, tradycyjna żywność i wiele innych. Przyjeżdżają grupy zorganizowane, wycieczki szkolne, rodziny z dziećmi. Każdy może wybrać coś dla siebie, zainspirować się i naładować pozytywną energią.

Pokazujemy tutaj, w jaki sposób zielona energia może współistnieć z tradycyjnym budownictwem; w jaki sposób żywność ekologiczna i naturalne sposoby leczenia wzajemnie się uzupełniają oraz jak harmonijny rozwój oparty na człowieku zaspokaja potrzeby nowoczesnej rodziny ? mówi Sir Julian Rose, prezes ICPPC. Działania Ekocentrum przyczyniają się do propagowania ekologicznych technologii i ekologicznego stylu życia ? dodaje Jadwiga Łopata, działaczka społeczna, laureatka wielu prestiżowych nagród i wyróżnień, m.in. Nagrody Goldmana (ekologiczny Nobel) ? ale także ochrony dziedzictwa kulturowego i biologicznego polskiej wsi. Chodzi tutaj o budowanie ekologicznej przyszłości ? z poszanowaniem tradycji, w zgodzie z naturą i samym sobą.

Jakie instalacje fotowoltaiczne można zobaczyć w Ekocentrum ICPPC?

Elektrownia słoneczna o mocy 2 kWp

Elektrownia słoneczna zamontowana jest na dachu budynku konferencyjno-szkoleniowego, zwanego populanie „stodołą”. Budynek stanowi „wizytówkę” Ekocentrum. Zbudowany jest z gliny i słomy w technologii bloczków, czyli tzw. pustaków gliniano-słomianych. Kiedyś faktycznie był stodołą, w której przechowywano siano i słomę. W 2002 roku został przebudowany na salę konferencyjno-szkoleniową, która jest w stanie pomieścić 30-40 osób. Odbywają się w niej wykłady, warsztaty oraz szkolenia biznesowe. System fotowoltaiczny składa się z 22 modułów fotowoltaicznych SF95 incell produkcji Solar-Fabrik. Są to moduły multikrystaliczne, dachówkowe – zintegrowane z połacią dachu, zamontowane nad folią paroprzepuszczalną. System podłączony jest do sieci elektroinstalacyjnej za pomocą falownika Convert 2000. Energia wyprodukowana przez moduły fotowoltaiczne zużywana jest na potrzeby budynku.

System autonomiczny o mocy 230 Wp

System stanowi źródło zasilania dla niewielkiego, pokazowego ekodomu znajdującego się w dole ogrodu. Domek zbudowany jest z gliny i słomy, ale w innej technologii niż budynek konferencyjno-szkoleniowy. Tutaj glina i słoma ubijane były w szalunku. Elektrownię słoneczną na tym budynku stanowią dwa moduły fotowoltaiczne SF115A. Są to również moduły multikrystaliczne tego samego producenta – Solar-Fabrik. Energia wyprodukowana przez moduły zmagazynowana jest w akumulatorach. W tym przypadku są to dwa akumulatory żelowe MK Battery o pojemności 210 Ah każdy. Pozostałe elementy systemu to przetwornica PAS 250 produkcji ITE oraz regulator napięcia RSS-02, również ITE.

System stanowi jedyne źródło zasilania dla ekodomu. Zaspokaja podstawowe potrzeby, takie jak oświetlenie, zasilanie laptopa czy radia. Moduły fotowoltaiczne zamontowane są na dachu oranżerii, która dobudowana jest od południowej strony budynku.

Minisystem hybrydowy słońce-wiatr

Na parkingu przed wejściem do Ekocentrum wita odwiedzających miniwiatraczek Rutland o mocy 50W. Na tym samym słupie zamontowany jest moduł fotowoltaiczny SF50A. Ten niewielki system hybrydowy o mocy 100 Wp produkuje energię, która zasila oświetlenie terenu Ekocentrum. Stanowi je 8 lamp ogrodowych z świetlówkami LED.

Inne ciekawe rozwiązania zastosowane w Ekocentrum:

Piec akumulacyjny na drewno zbudowany według technologi fińskiej

Piec ogrzewa ekodom z gliny i słomy w okresie zimowym. Dzięki odpowiedniej budowie (cegła szamotowa, waga 2 tony, dwie komory spalania, odpowiedni system kanałów), piec zużywa zaledwie 15 kg drewna na dobę i może ogrzać powierzchnię do 150 m?.

Ogród zimowy z klepiskiem

Południową część ekodomu z gliny i słomy stanowi przeszklona półkula. Pełni ona nie tylko funkcję estetyczną. Służy również do dogrzewania budynku w okresach przejściowych. Pomieszczenie nagrzewa się od słońca w ciagu dnia, a stamtąd ciepło przepływa do pozostałej części budynku. Podłogę oranżerii stanowi klepisko, czyli tradycyjna podłoga z gliny. Ciepło zakumulowane w glinianym podłożu w dzień, nocą wędruje do chłodniejszych pomieszczeń. Dzięki zastosowaniu tego bardzo prostego rozwiązania, nie ma konieczności dogrzewania budynku wczesną wiosną i późną jesienią. A klimatyzacja? Tutaj problem został również rozwiązany w prosty sposób. Dzięki naturalnym właściwościom gliny, z której zbudowane są ściany, w domku latem jest przyjemnie chłodno a zimą przytulnie i ciepło.

Dane kontaktowe:
Ekocentrum ICPPC
34-146 Stryszów 156
tel/fax: 33-8797114
e-mail: biuro@icppc.pl
www.eko-cel.pl